معرفی نرم افزار Rock Works

امروزه همراه با پيشرفت و فراگيری رایانه در علوم مختلف استفاده و فراگيری رايانه و نرم افزار های مربوطه را برای هر اهل علم و محققی لازم و ضروری کرده است. بنده سعی دارم تا مهم ترين نرم افزار زمين شناسی را به صورت اجمالی برای شما تشريح کنم.
مجموعه RockWorks محصول مشترک شرکت های مختلف توليد نرم افزارهای علوم زمين از قبيل شرکت RockWare ( که دارای نرم افزارهای RockWorks, Stratus,RockWare مي باشد) و شرکت ESRI (که دارای نرم افزارArc view است) و شرکت AutoDesk ( که دارای نرم افزار AutoCAD است.) و شرکت Microsoft (که سازنده سيستم عامل Windows است) و شرکت Fortner Research ( که شامل نرم افزار NEOSYS است.) و شرکت Visualogic ( که دارای نرم افزار Slicer Dicer است ) و در نهايت شرکت Golden Software ( که شامل نرم افزار Surter است) می باشد. اين برنامه تحت سيستم عامل های ويندوز قابل اجراست.

برنامه های مختلف مجموعه RockWorks (قسمت اول)

ساختار کاری برنامه RockWorks:
ورود اطلاعات در صفحه RockWorks بدين صورت است که جدولی به صورت پيش گزيده با توجه به نياز کاربر نمايان می شود که در ستون های جدول اطلاعات مربوطه پر می شود، سپس برنامه RockWorks با توجه به داده ها به پردازش آنها می پردازد. جدول های پيش گزيده در فايل های ATD,TEM قرار دارند که اطلاعات مورد نياز هر بخش را برای کاربر فراهم مي کنند.
رسم، تطابق و مدل سازی داده های چينه شناسی(Stratigraphy) :
مجموعه RockWorks برنامه هايی را به منظور نمايش دادن و تحليل ستون های چينه نگاری داراست که عبارتند از :
* Strip Log : اين برنامه برای نمايش گرافيکی يک ستون سنگ چينه ای بکار می رود.
* Cross Section :برنامه ای برای تطابق توالی های مختلف بکار می رود.
* Fence Diagram :با اين برنامه می توان چند ستون چينه را در چند امتداد مختلف رسم کرده وآنها را با هم به نمايش در آورد و در نتيجه ديد بهتری از يک منطقه بدست آورد.
* Stratigraphic Block Model :برنامه ای است که ستون چينه های دو بعدی را به صورت سه بعدی به نمايش در می آورد.

برنامه های مختلف مجموعه RockWorks (قسمت دوم)

برنامه رسم انواع نقشه (Mapping Software)
اين قسمت از نرم افزار برای رسم نقشه های کانتوری ، نقشه های آماری و همچنين محاسبات نقشه برداری کاربرد دارد. با توجه به اينکه انجام محاسبات رياضی مورد نياز برای رسم اين چنين نقشه هايی به وسيله ماشين حساب و ترسيم آنها با دست در بيشتر موارد وقت گير و فاقد دقت لازم است از اين رو چنين نرم افزاری می تواند مفيد باشد.
* نقشه های ساده (Ez-map or Easy Map ):اين برنامه با استفاده از داده های طول،عرض و ارتفاع نقشه توپوگرافی را رسم می کند.
* شبکه ها و سيستم های شبکه بندی (Grid and Gridding System) : شبکه سازی يعنی ايجاد يک مدل پيوسته ارقام از يک صفحه با استفاده از اطلاعات نقاط محدودی که روی آن صفحه قرار می گيرند. با استفاده از شبکه سازی می توان با وارد کردن داده های طول ، عرض و ارتفاع يک منطقه آن منطقه را به صورت سه بعدی نشان داد.
* نقشه های چند متغيره (Multivariable Map): اين برنامه قابليت رسم نمودار های ستونی، نمودار های دايره ای و نمودارهاي ستاره ای را دارا می باشد که برای رسم نوع خاصی
نقشه مورد استفاده قرار می گيرد.
* برنامه های نقشه برداری (Survey): برداشت نقشه برداری که معمولا توسط دوربين های تئودوليت صورت می گيرد. برای اينکه بتوان از داده های خام برداشت شده اطلاعات طول ، عرض و ارتفاع را استخراج کرد می توان از اين برنامه استفاده کرد.

برنامه های مختلف مجموعه Rock Works (قسمت سوم)

برنامه های زمين شناسی ساختمانی(Structural Geology Software):
اين برنامه ها عبارتند از :
* Azimuth :که با استفاده از مختصات ابتدا و انتهای يک امتداد می توان آزيموت آن را محاسبه کرد.
* Length:که با استفاده از مختصات ابتدا و انتهای يک امتداد می توان طول آن را بدست آورد.
* Mid point: مختصات وسط یک امتداد را بوسیله ابتدا و انتهای آن محاسبه می کند.
* Strike and Dip map:با استفاده از داده های شیب ، امتداد و مختصات نقاط یک
منطقه نقشه را رسم می کند.
* Arrow map : این بر نامه مختصات ابتدا و انتهای خطواره ها را خوانده و نقشه ای رسم می کند که در آن این خطواره ها با استفاده از پیکان نشان داده می شوند.
* Lineation Gridding:این برنامه یک شبکه را برای محاسبه و نمایش خطواره ها طراحی میکند .
* Rose Diagram: دیاگرام های گلسرخی را رسم می کند.
* Streonet: برای رسم و تحلیل برداشت های ساختمانی بر روی شبکه استیونت
کاربرد دارد.
* Movement analysis: این برنامه با استفاده از مختصات یک نقطه در دو زمان مختلف می تواند میزان جابجایی،سرعت و جهت آن را محاسبه کند.
* Beta Pairs: با استفاده از امتداد و شیب دو صفحه مشخصات خطواره حاصل از برخورد آنها را بدست می آورد.
* Beta Intersection :خطواره های حاصل از برخورد تمام صفحات موجود را با یکدیگر محاسبه می کند.
* Rotate Data: می توان داده های ساختاری را به میزان دلخواه با امتداد و شیب دلخواه حول یک محور دوران داد.
* Strike-Dip Direction: برای تغییرات فرمت داده هیا ساختمانی از حالت منطبق با قانون دست راست به حالت امتداد و شیب بکار می رود .

برنامه های مختلف مجموعه RockWorks (قسمت آخر)

آب شناسی (Hydrology):
اين قسمت شامل برنامه های زير می باشد:
* (Drawdown(1 well: برای محاسبه و رسم مخروط افت در اطراف يک چاه.
* Drawdown Surface :برای محاسبه و رسم سطح پيزومتری با استفاده از اطلاعات آزمايش پمپاژ.
* Hydrograph: برای رسم دياگرام تغييرات ميزان بارندگی در برابر تغييرات سطح آب زيرزمينی در محدوده معين زمانی.
* Total Dissolved Solids :اين برنامه با استفاده از داده های حاصل از تجزيه شيميايی آب مقدار کل ماده حل شده در نمونه آب را محاسبه می کند.
* Ion Balance : با استفاده از اين برنامه می توان داده های حاصل از تجزيه شيميايی آب نسبت به کاتيون و آنيون نمونه آب را محاسبه کرد.
* Piper Diagram: نوعی دياگرام مربوط به شيمی آب است را رسم می کندکه در آن
می توان به خصوصيات مختلف شيميايی آب پی برد.
* Stiff Diagram: وظيفه اين برنامه رسم نوعی دياگرام است که توسط تنوع آنيونی و کاتيونی نمونه آب مشخص می شود.

مجموعه RockWorks يک نرم افزار وسيع و در عين حال ساده و سريع است. اين نرم افزار کارايی هايي به مراتب بيشتر از آنچه تا کنون توضيح داده شده دارد از جمله برنامه های آماری و تبديل مختصات داده ها ومحاسبات هندسی و .... که توضيح هر يک زمانی طولانی را می طلبد.